معرفی رشته طراحی دوخت

خلاصه :

طراحی و تولید لباس از دیرباز مورد توجه بشریت بوده و علاوه بر این پوشش نماینده فرهنگ جوامع و تمدن‌های مختلف نیز هست. در گذشته تولید و دوخت لباس صرفا یک حرفه بود که به صورت تجربی انجام می‌شد اما به دلیل اهمیت آن خصوصا در قشر مرفه، کم کم اهمیت تحصیل و آموزش یکپارچه در این رشته بیشتر شد. آکادمی‌های مختلفی به تربیت طراحان مد و لباس پرداختند و امروزه نیز این رشته در دانشگاه تدریس می‌شود. هنر موضوعی است که علاقه و استعداد در آن از سنین کم نمایان است. اگر همیشه نقاشی و طراحی خوبی داشته‌اید، جزییات برایتان مهم هستند، به دنبال درآمد بالا و راه انداختن کسب و کار برای خودتان هستید، این مقاله را بخوانید چون همه چیز درباره تحصیل در رشته طراحی لباس را توضیح داده‌ایم، رشته‌ای که می‌تواند انتخاب خوبی برایتان باشد.

معرفی رشته طراحی لباس

امروز هدف از تولید لباس فقط رفع یک نیاز طبیعی برای داشتن پوشش یا محافظت از بدن نیست. این حرفه به یک صنعت تبدیل شده که بر فرهنگ و اقتصاد کشورها اثرگذار است. طراحی لباس نیز برای کمک به این صنعت ایجاد شده و یک رشته بسیار کاربردی است. هدف از ارائه رشته طراحی لباس تربیت افرادی است که با در نظر گرفتن نیازهای طراحی و بهره‌گیری از ابزارهای مختلف، تکنولوژی و ماشین‌آلات موجود بتوانند نیازهای طراحی لباس، طراحی الگو، برش و دوخت را در تولید لباس با عیارهای اسلامی و ایرانی را مرتفع کنند. دانشجویان این رشته در مقطع کارشناسی با اصول طراحی لباس بر اساس اندام آشنا می‌شوند و در کنار خلاقیت هنری و آشنایی با نیازهای بازار، مسیر تولید لباس را فرا می‌گیرند. اگرچه شاید به نظر برسد می‌توان خیاطی یا طراحی را از طریق آموزشگاه‌ها و کارگاه‌های مختلف هم فرا گرفت، اما وقت‌گیر بودن این مسیر نیز دست کمی از یادگیری آکادمیک ندارد. در عین حال که یادگیری آکادمیک و شرکت در دوره‌های تکمیلی، همگی مکمل یکدیگر هستند، اما اگر از دبیرستان قصد ورود حرفه‌ای به حوزه شغلی این رشته را داشته باشید، ما تحصیلات آکادمیک و کسب مدرک را به شما توصیه می‌کنیم که شما را با جمع زیادی از علاقه‌مندان و اساتید این حوزه نیز آشنا می‌کند.

آیا طراحی لباس و خیاطی یکسان هستند؟

خیاطی در واقع فقط یکی از مهارت‌های لازم برای کار در حوزه طراحی مد و لباس است. طراحی لباس یک مرحله پیشرفته‌تر است که فارغ‌التحصیلان آن علاوه بر آشنایی با روند دوخت لباس، باید با مراحل طراحی مد، طراحی لباس، طراحی الگو و اندازه‌گیری هم آشنایی لازم را داشته باشند. هرچند دانستن اصول خیاطی برای یک طراح لباس بسیار مهم است، اما اگر به انجام آن علاقه ندارید، باز هم این رشته می‌تواند برایتان مناسب باشد چون کار شما محدود به خیاطی کردن نیست. فقط لازم است اصول پایه آن را بیاموزید چون باید هنگام طراحی لباس و مد، با الزامات و محدودیت‌های خیاطی آشنایی داشته باشید.

توانایی های لازم برای یک طراح لباس

این رشته فقط به هنر و تجسم مربوط نمی‌شود و اگر یک مهارت منفرد داشته باشید در کار و درآمد با مشکل مواجه می‌شوید. کسی که می‌خواهد در تولید و طراحی پوشاک فعالیت کند و در رشته طراحی لباس درس بخواند، باید توانایی‌ها و علایق مرتبطی داشته باشد و بتواند آن‌ها را رشد و توسعه بدهد. در لیست زیر به این موارد اشاره کرده‌ایم:

• مهارت‌های محاسباتی برای اندازه‌گیری، طراحی، برش، کشیدن الگو
• توانایی طراحی و نقاشی
• مهارت‌های بصری
• خلاقیت بالا
• ایده‌پرداز بودن
• شناخت خوب از تاریخ هنر خصوصا در عصر معاصر
• اشنایی با اصول مدیریت
• داشتن هوش تجسمی و تصویری
• جزئی‌نگری و دقت بالا
• حس زیبایی‌شناسی قوی
• قدرت بررسی و تحلیل نیاز بازار
• مهارت‌های ارتباطی برای جذب و رضایت مشتری
• توانایی کار تیمی
• توانایی و علاقه برای یادگیری و استفاده از برنامه‌های کامپیوتری برای طراحی لباس و ساخت الگوها
• هوش تجاری و اقتصادی
• پشتکار در کسب دانش روز در حوزه طراحی لباس و مد

طراحی لباس در هنرستان

اگر علاقه‌مند باشید که این رشته را از دبیرستان بخوانید و در آن تجربه کسب کنید باید وارد رشته طراحی و دوخت در شاخه هنر فنی حرفه‌ای، رشته‌های زمینه خدمات هنرستان‌ها یا شاخه هنر مدارس کار دانش شوید. در مدارس کار و دانش دانش‌آموزان کار عملی بیشتری انجام می‌دهند و آشنایی بالاتری با روند دوخت و تولید لباس دارند. در حالی‌که در مدارس فنی و حرفه‌ای و هنرستان‌ها، تمرکز بیشتر بر روی اصول طراحی لباس و خلق اثر است. انتخاب رشته و ورود به هنرستان یا مدارس کار و دانش، در پایه دهم (مقطع دوم متوسطه) انجام می‌شود و شرایط خاص خود را دارد.

شرایط انتخاب رشته طراحی و دوخت در فنی و حرفه‌ای و هنرستان

شرایط ورود به شاخه هنر فنی و حرفه‌ای عبارتند از موارد زیر:

• کسب نمره لازم در فرایند هدایت تحصیلی
• نتایج مثبت آزمون‌های مشاوره‌ای برای ورود به حوزه طراحی لباس
• مجموع سه نمره خرداد یا شهریور دروس ریاضی، تجر بیو حرفه و فن در سه پایه متوسطه اول، بدون محاسبه ضریب کمتر از ۳۰ نباشد.
• حداقل نمره ۱۰ در درس ریاضی ۱
• حداقل مجموع نمره ۱۲۰ و حداقل معدل ۱۲ در دروس مرتبط با رشته طراحی لباس در متوسطه اول (بدون احتساب نمره کارگاه خود اتکایی)

شرایط ورود به شاخه هنر کار دانش

حداقل نمرات برای ورود به شاخه هنر طبق موارد زیر است:

• حداقل نمره ۱۲ در درس فناوری
• حداقل نمره ۱۲ در درس هنر
• حداقل نمره ۱۰ در درس ریاضی ۱
• مجموع سه نمره پذیرفته شده خرداد یا شهریور هریک از درس‌های ریاضی و کار و فناوری در سه پایه دوره اول بدون ضریب کمتر از ۳۶ نباشد.
• نمره درس ریاضی در سه سال دوره متوسطه اول با ضریب ۲ و نمره درس کار و فناوری در سه سال دوره متوسطه اول با ضریب ۳ محاسبه می‌شود.
• مجموع نمرات دروس مرتبط با رشته در سه سال دوره متوسطه اول با در نظر گرفتن ضریب هریک از دروس حداقل ۱۸۰ و معدل رشته حداقل ۱۲ باشد.

شرکت در کنکور طراحی لباس

ورود به این رشته از ۳ مسیر امکان‌پذیر است:

• ورود به دبیرستان شاخه نظری و شرکت در کنکور هنر
• ورود به رشته طراحی لباس در هنرستان و شرکت در کنکور هنر، فنی و حرفه‌ای یا کاردانش
• ورود به رشته طراحی لباس در کار دانش و شرکت در کنکور هنر، فنی و حرفه‌ای یا کاردانش

در مسیر دوم و سوم، دانش‌آموزان پس از دیپلم می‌توانند در کنکور کاردانی فنی و حرفه‌ای و کار دانش شرکت کنند. این رشته در زیرگروه کنکور ۱ هنر قرار گرفته است که ضرایب دروس امتحانی آن به شرح زیر هستند:

آزمون عملی کنکور طراحی لباس

طراحی لباس یکی از رشته‌های هنر است که کنکور سراسری و پذیرش در دوره کارشناسی آن، دو مرحله آزمون سراسری و آزمون عملی دارد. باید به صورت جداگانه در این آزمون ثبت نام کنید. معمولا سه یا چهار هفته بعد از اعلام نتایج اولیه آزمون کتبی کنکور، آزمون عملی طراحی لباس نیز برگزار می‌شود. ضریب آزمون عملی طراحی لباس با ضریب ۴ در رتبه کنکور اثر دارد. لوازم لازم برای شرکت در آزمون عملی رشته طراحی لباس شامل موارد زیر است:

• تخته شاسی A3
• مداد رنگی، سیاه، طراحی و اتود پررنگ و نرم
• مداد پاک‌کن
• مداد تراش
• خط‌کش
• گونیای کوچک
• پرگار
• گیره‌های کاغذی

رشته طراحی لباس بدون کنکور

بسیاری از رشته‌ها از جمله طراحی لباس در چند سال اخیر پذیرش بدون کنکور داشته‌اند که فقط از طریق سوابق تحصیلی و معدل، در دو نوبت (ورودی مهر و بهمن) انجام می‌شود. اما شرکت در آزمون عملی رشته طراحی لباس برای دانشگاه‌های سراسری اجباری است. دانشجویان دوره بدون کنکور ملزم به پرداخت شهریه نیز هستند.

کارشناسی طراحی لباس

دانشجویان مقطع کارشناسی پیوسته طراحی لباس باید ۱۳۲ واحد را طی ۴ سال تحصیلی (۸ ترم) بگذرانند. دروس کارشناسی پیوسته طراحی لباس به ۵ دسته تقسیم می‌شوند:

• دروس عمومی: ۲۱ واحد
• دروس پایه: ۲۵ واحد
• دروس اصلی: ۳۵ واحد
• دروس تخصصی: ۴۶ واحد
• دروس انتخابی: ۶ واحد

معرفی دروس طراحی لباس در دانشگاه

لیست دروس مربوط به هر دسته را در جدول زیر آورده‌ایم.

گرایش های طراحی لباس

در مقطع کارشناسی دو رشته طراحی لباس و طراحی پارچه وجود دارند که کاملا از هم مجزا هستند. ادامه تحصیل در رشته طراحی لباس فقط تا مقطع کارشناسی ارشد امکان‌پذیر است که فقط یک گرایش به نام طراحی پارچه و لباس دارد. این گرایش در واقع تلفیقی از دو رشته طراحی لباس و طراحی پارچه است.

دانشگاه های برتر طراحی لباس

این رشته در مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد و در دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای یا سراسری، غیر انتفاعی، آزاد و علمی کاربردی پذیرش دارد. همانطور که گفتیم تفاوت در این است که دانشگاه طراحی لباس فنی و حرفه‌ای فقط از دانش‌آموختگان رشته هنر و با آزمون مجزای فنی و حرفه‌ای پذیرش دانشجو دارد. از دانشگاه های برتر طراحی لباس می‌توان مراکز زیر را نام برد:

• دانشگاه تهران
• دانشگاه امیرکبیر
• دانشگاه الزهرا
• دانشگاه غیر انتفاعی علم و فرهنگ
• دانشگاه فنی حرفه ای دختران شریعتی
• دانشگاه غیرانتفاعی المهدی مهر اصفهان
• دانشگاه غیرانتفاعی فیض الاسلام اصفهان

بازار کار رشته طراحی لباس

لباس نیاز همیشگی و تمام نشدنی بشر است و مراحل خلق آن شامل طراحی فیگور، طراحی لباس روی فیگور، اضافه کردن اکسسور‌ی‌ها، الگوسازی لباس و دوخت لباس هستند. بنابراین فرصت های شغلی رشته طراحی لباس بسیار متنوع و فراوان هستند. رشد نوظهور مفاهیمی مانند مد پایدار، مد سبز، مد مفهومی، مد دیجیتال و فشن بلاگری، بستر مناسبی برای فعالیت طراحان مد و لباس فراهم کرده است. هر فرد بنابر گرایش، تجارب، مهارت، توانایی و علایق خود می‌تواند در زمینه تولید پوشاک خاص مثلا برای سنین یا کاربردهای مختلف فعالیت کند. فضای شغلی این رشته نیز از امکان استخدام در شرکت‌ها، تولیدی‌ها و سازمان‌های مرتبط تا تدریس در آموزشگاه‌ها، برگزاری کارگاه‌های آموزشی، کار مسقل در زمینه دوخت و تولید لباس یا تأسیس شرکت طراحی و تولید لباس فعالیت داشته باشد. بد نیست برای آشنایی با موقعیت شغلی سایر رشته‌های گروه هنر، مطلب رشته هنر چه شغل هایی دارد را هم مطالعه کنید.

درآمد و حقوق طراحی لباس

به دلیل تنوع در مشاغل این رشته، نمی‌توان به طور قطعی درباره حقوق و درآمد آن نظر داد. اما به طور کلی درآمد رشته طراحی لباس بسیار خوب است. خصوصا که امروزه به راه انداختن کسب و کارهای اینترنتی، مزون و طراحی لباس و دوخت لباس بسیار بیشتر از گذشته امکان‌پذیر و آسان شده است. بر اساس برندی که به راه میندازید یا نوع لباس‌های تولیدی می‌توانید درآمد بالایی داشته باشید.

سخن پایانی

در سال‌های اخیر طراحی و تولید لباس و پوشاک رونق بیشتری پیدا کرده است و طراحان بسیاری توانسته‌اند برند یا مزون شخصی خود را افتتاح کنند و به درآمد بالایی برسند. همانطور که در بخش‌های مختلف این مقاله گفتیم، اگر فردی خلاق، هنردوست، علاقه‌ند به طرح‌ها و نقش‌ها هستید که از مهارت‌های دیگر مانند کار با نرم‌افزارهای مرتبط با طراحی لباس، اندازه‌گیری و حساب و کتاب هم فراری نیست، این رشته می‌تواند شما را راضی کند. تمام آنچه در این مقاله گفته شد را در نظر بگیرید تا اگر قصد ادامه تحصیل در این رشته را دارید، بتوانید بین درس خواندن در هنرستان، فنی و حرفه‌ای یا دبیرستان و شرکت در کنکور هنر، انتخاب درستی داشته باشید.

سوالات متداول

1. برای انتخاب رشته طراحی لباس باید وارد کدام رشته شویم؟
   می‌توانید در همین رشته در شاخه هنر فنی و حرفه‌ای یا کار و دانش درس بخوانید و در کنکور مجزای آن‌ها یا کنکور سراسری هنر شرکت شرکت کنید یا وارد شاخه‌های نظری شوید و در کنکور هنر شرکت کنید.
2. طراحی لباس مربوط به کدام زیر گروه هنر است؟
   این رشته در زیرگروه ۱ رشته هنر قرار دارد که ضرایب آن را در این مطلب ذکر کرده‌ایم.
3. ایا رشته طراحی لباس آزمون عملی دارد؟
   بله، برای هر دو نوع پذیرش با کنکور و بدون کنکور رشته طراحی لباس، باید در آزمون عملی که معمولا مردادماه برگزار می‌شود شرکت کنید. این آزمون با ضریب ۴ روی رتبه کنکور شما اثر می‌گذارد.
4. طراحی لباس پذیرش بدون کنکور دارد؟
   بله، این رشته در دانشگاه‌های دولتی، آزاد، غیر انتفاعی، علمی‌کاربردی و پیام نور پذیرش بدون کنکور هم دارد.